بنیانگذار انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران ، هکر کلاه خاکستری ، کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات
6 روش تشخیص مدرس خوب و با کیفیت که باید بدانید
چگونه توانایی استاد را بشناسیم؟ از کجا یک مدرس متقلب را شناسایی کنیم؟ از کجا بدانیم کسی واقعا دانش دارد یا خیر؟ سالهاست که در زمینه آموزش ، تدریس و مشاوره در حوزه فناوری اطلاعات در کشور فعالیت دارم ، شاید نزدیک به هفت بار از دانشگاه های مختلف به خاطر بحث هایی که با اساتید پیدا کردیم یا اخراج شدم و یا اینکه از ادامه تحصیل انصراف دادم اما برای این تعداد دفعات اخراج و انصراف قطعا دلایل منطقی دارم .
دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران
سرفصل های این مطلب
هیچوقت نمی توانم تحمل کنم که یک نفر با عنوان استاد مفاهیم را بصورت کاملا اشتباه به دانشجویان منتقل کند و ده ها نفر دانشجو هم چشم و گوش بسته فقط حرفهای وی را تایید کنند . به همین دلیل اساسا مدرسین دانشگاهی و بعضا مدرسینی که در برخی از موسسات فعالیت آموزشی دارند دل خوشی از بنده ندارند.
آدم رکی هستم ، امروز می خواهم به شما روشهایی که یک مدرس می تواند با استفاده از آنها دانشجویان را به قول خودمان بپیچاند ( بچیچوند ، چپاندن بر وزن وارد کردن یا فرو کردن یا دور زدن یا ... ) را به شما آموزش بدهیم تا هرگاه شخصی را به عنوان مدرس مشاهده کردید به سادگی متوجه شوید که آیا واقعا تجربه تدریس حرفه ای داشته است یا خیر ، با هم چند نکته از این موارد را بررسی می کنیم :
روش 1 : هنوز نرسیدیم قطعا بهش می رسیم ، عجله نکنید
این جمله را من بارها از برخی دوستان شنیده ام ، درست است که خیلی از مباحثی که ممکن است سئوال دانشجویان در حال حاضر باشد در دروس آینده قطعا تدریس باید بشوند اما اینکه هرگاه دانشجو سئوالی مرتبط بپرسد و آن را به آینده حواله کنیم یعنی ضعف تدریس داریم ، فرض کنید یک مدرس چیزی را بلد نیست .
هیچکس علامه دهر نیست و همه چیز را نمی دارند می توانید به راحتی بگویید نمی دانم و برای شما تحقیق می کنم و نتیجه را اعلام می کنم اما عزیزانی هستند که به این شکل پاسخ می دهند ، ابتدا دانشجو سئوال می کند که استاد فلان چیز یعنی چی ؟ مدرس با اینکه می داند دانش لازم را ندارد وی را حواله آینده می کند
یعنی می گوید : عزیز من عجله نکنید در مباحث آینده به این مورد خواهیم رسید. حالا اینجا دو حالت وجود دارد ، یا دانشجو به کلی بیخیال می شود یا اینکه مدرس زرنگ است و می رود تا جلسه بعدی کلاس در خصوص سئوالی که دانشجو پرسیده است تحقیق می کند و بعد موقع درس دادن یکباره به دانشجویی که مثلا ماه پیش آن سئوال را پرسیده است
می گوید که : فلانی یادت هست سئوال پرسیدی گفتم صبر کن بهش میرسیم ؟ الان رسیدیم بهش !!! خوب اینجاست که دانشجو کف می کند و حافظه استاد را تحسین می کند. این مورد خوبش است ... امیدواریم اگر موردی هست که مشکلی وجود دارد از این دسته باشد چون بهترین شرایط ممکن است و دانشجو در نهایت به پاسخ سئوالش خواهد رسید.
روش 2 : استاد همه چیز دون !
برخی مدرسین همه چیز دان هستند ! یعنی شما از شیر مرغ تا جان آدمیزاد بخواهید در چنته دارند ، از سیاست های ریاضتی آلمان و آنجلا مرکل صدر اعظم آن نظر می دهند تا شورش و کودتای نظامی در گینه بیساووو ... اساسا از این دسته از افراد کم نیستند عزیزانی که نمی توانند واژه نمی دانم یا در تخصص من نیست را بکار ببرند .
ما اساتیدی داشتیم که مدرس شبکه بودند و به عمرشان یک خط کد نویسی نکرده بودند اما در خصوص انواع زبان های برنامه نویسی ، طراحی وب و ... تا می توانستند عیب و ایراد می گرفتند ، باور کنید سخت نیست بگوییم نمی دانم یا در تخصص من نیست .بنده از همینجا اعلام می کنم که سیسکو ، میکروتیک و سرویس های زیرساختی شبکه و دیتاسنتر تخصص من نیست و اطلاعات کافی برای نظر دادن در خصوص ریزه کاری های این زمینه ها را ندارم .
البته زیاد هم علاقه ای به این حوزه ها ندارم ، در حدی می دانم که نیاز روزمره من را برطرف کند ، گفتن این جمله عار نیست ... هر گاه از اساتید همه چیز دون مشاهده کردید به شدت از آنها دوری کنید و هیچوقت به حرفهای چنین افرادی اعتماد نکنید ، کسیکه راجع به هر چیزی نظر می دهد نظر کارشناسی نمی دهد مطمئن باشید.
روش 3 : طبق سیلابس باید تدریس بشود !
درست است که خیلی از مسائل بایستی طبق سرفصل های کتاب تدریس شوند اما قرار نیست مدرس عزیز قدم به قدم و گام به گام و پاراگراف به پاراگراف را عین کتاب آموزش بدهد ، اساسا من یکی که با این مورد آموزش شدیدا مخالف هستم چون روحیه و طراوت را از کلاس درس می گیرد و تقریبا یک حالت ماشینی به کلاس می دهد .
خاطرم هست زمانی در شهرستان های مختلف بصورت استاد پروازی کلاس داشتم ، به هیچ عنوان عادت به استفاده از کتاب برای تدریس ندارم چون در کتاب بعضا سرفصل ها استاندارد نیستند و پس و پیش در IT خیلی می تواند به دانشجو در یادگیری ضرر بزند.بعد از اینکه دوره اول را داشتیم در دوره دوم یک مدرس دیگر جایگزین من شد
و دانشجویان دوره با من تماس گرفتند که دوره چگونه شده است ، دوست عزیز ما برای درس دادن به این روش عمل می کردند که کتاب مثلا مایکروسافت 70-410 را باز می کردند و پاراگراف به پاراگراف به دانشجویان می گفتند که بخوانید و در نهایت بگویید چه برداشتی داشتید !! در نهایت همان پاراگراف را ترجمه می کردند ! عزیزان من شما باید بتوانید از استاد راحت سئوال بپرسید ، کتابی خواندن صرف شما را از بازار کار دور می کند .
کامل کردن سرفصل ها در اینگونه دوره ها خوب است اما فراموش نکنید که بعضا 30 تا 40 درصد قابلیت هایی که در دوره های مایکروسافت تدریس می شود هیچ کاربردی در محیط واقعی ندارند ، بهتر است به جای اینکه درگیر تدریس کامل سیلابس شوید درگیر مرور و تمرین دقیقتر مواردی شوید که در دنیای واقعی کاربردی است ...
خلاصه اگر دیدید کسی برای شما کتاب باز کرد و طبق کتاب جزء به جزء شروع به خواندن و ترجمه کردن کرد شک نکنید عزیزمان تازه کار است یا هیچ تجربه ای در زمینه مربوطه ندارد. مورد داشتیم که شخصی ویدیوهای آموزشی کلاسهای بنده را عینا بعد از مطالعه سر کلاس تدریس کرده است و ... بگذریم .
روش 4 : استاد تبلتی ... استاد گوشی ... استاد لپتاپی ...
اینگونه عزیزان اگر گوشی ، لپتاپ و تبلتی که در دست دارند را از آنها بگیرید کاملا خلع سلاح می شوند ، یعنی حتی صحبت کردن هم یادشان می رود ، هر چیزی که می گویند را از روی فایل PDF ای که داخل این تجهیزات قرار دارد مستقیما بیان می کنند و حتی زحمت این را هم نمی دهند که قبلا بخوانند و بعدا سر کلاس توضیح بدهند.
این نوع از مدرسین که بعضا در دانشگاه های علمی و کاربردی هم زیاد شده اند ( دلیل سه بار از اخراج های من جر و بحث با امثال این عزیزان است ) فقط روخوانی می کنند !! یعنی دیکته شب می گویند. در یکی از دانشگاه های علمی و کاربردی استان البرز که نمی خواهیم اسم ببریم در کلاس پایگاه داده مدرسی داشتیم که یک گوشی همیشه جلوی چشمانش بود !!
یعنی هر جا که می رفت سر کلاس این گوشی در دستش بود و از روی آن درس را روخوانی می کرد !! در ابتدا با توجه به اینکه خودم سابقه تدریس داشتم تصور کردم که استاد در حال SMS بازی و Fun با گوشی است ! در این حد !! بعد دقت کردم و دیدم که عزیز ما همه چیز را بصورت روخوانی از روی گوشی می خواند و بچه های کلاس هم دست و جیغ و هورا !!
جالب اینجا بود حتی مطالب جزوه ای که از روی آن درس را روخوانی میکرد هم اشتباه بود ... این نوع استادها ( البته استاد واژه مقدسی هست از نظر من و خود من که همیشه میگم بهم نگید استاد ) به استاد گوشی و استاد تبلتی معروف هستند ، برای شناسایی اینگونه از مدرسین کافیست به سر آنها دقت کنید .
با توجه به اینکه دائما در حال نگاه کردن در گوشی هستند برای اینکه دانشجویان متوجه نشوند که زیادی با گوشی درس می دهند جمله قبلی که گفته اند را بارها تکرار می کنند تا فرصت نگاه کردن به پاراگراف بعدی متن گوشی را داشته باشند در چنین حالتی معمولا قسمت سر و گردن این عزیزان به شکل YoYo بالا و پایین خواهد رفت.
روش 5 : استاد جزوه گو ....
گونه ای دیگر از مدرسین وجود دارند که من را به یاد مکتبخانه های قدیمی می اندازند و گونه ای از دانشجویان هم وجود دارند که دوره های تخصصی را با کلاس درس اول تا سوم ابتدایی اشتباه می گیرند. واژه جزوه از نظر من یک اشتباه در سیستم آموزشی است ، چیزی به نام جزوه و یا کتاب برای این است که دانشجو مانند اسمش یعنی جوینده دانش به دنبال دانش برود
نه اینکه استاد در کلاس درس فقط و فقط روخوانی کند و دانشجویان بنویسند. این روش عزیزان من در همه جای دنیا منسوخ شده است ، شما این قابلیت را دارید که صدای استاد را ضبط کنید و آن زمان گذشت که چنین امکاناتی در اختیار کسی نبود. چند سال پیش در طی یکی از دوره های آموزشی که داشتم یکی از دانشجویان در حین تدریس بنده اشاره کرد که استاد جزوه نمیگید ؟
با کمال احترام من برای این عزیزان در خصوص قسمت Remote Desktop ویندوز 45 دقیقه جزوه گفتم و چیزی در حدود 5 صفحه متن در این خصوص دانشجویان نوشتند ، آنقدر نوشتند که دستشان خسته شد ، برای من صحبت کردن اصلا کاری ندارد اما جزوه بی ارزش است ، استاد می تواند مطلبی که قرار هست بصورت کاملا روشن و روان در عرض 10 دقیقه توضیح بدهد را با جزوه به 60 دقیقه برساند که چه ؟
اینکه شما جزوه دارید ؟ عزیزان من شما برای ورود به بازار کار در دوره های تخصصی شرکت می کنید ، آزمون و جزوه بخوره تو سرتون ( ببخشید این تیکه مادرم هست همیشه میخاد یه توصیه مادرانه بکنه میگه بخوره تو سرتون D: ) . این نوع از مدرسین هم در دانشگاه علمی کاربردی و دانشگاه دولتی ( اسم نمی برم ) مشاهده می شوند .
در آخرین حضور بنده در دانشگاه استادی بود که درس تجارت الکترونیک را آموزش می داد ، من جلسه اول نبودم ، جلسه دوم که سر کلاس آمدم دیدم استاد با همین لحن در حال تدریس است :
- استاد : بنویسید ، تجاااااااااررررررتتتتت اللککتروووونیکککککک چیییییییسسسست ؟ ( همینطور کشدار بخوانید)
- استاد : تجاااااااررررررتتتتت الکککتروووونیککککک ، تجاااااررررتتیییی استتتتت که توسطططط ....
یعنی فکرش رو بکنید 1 ساعت و نیم دانشجوها مچل این آقا شده بودند !! شاکی شدم و به مدرس گفتم ببخشید استاد شما جزوه ندارید که به ما بدید ما بریم تو خونه بخونیم بیایم اینجا مشکلات رو با هم بحث کنیم ؟ اینجوری درس دادن نیست که !! همه شدن میرزا بنویس !! بعد شاکی شد گفتش شما خودتم که نمی نویسی !!
بهشون گفتم استاد عزیز من لزومی نمی بینم چیزی که میگید و تو اینترنت کاملش هست رو 1 ساعت و نیم بشینم تایپ کنم ! الان متنی که شما گفتید کاملش تو یه صفحه تو تجارت الکترونیک هست ! من برای چی دوباره نویسی کنم ؟ شما اگر استاد تجارت الکترونیک هستید لطفا درس تجارت الکترونیک به زبان ساده بدهید .
الان برادر زاده 10 ساله من از شما بهتر می تونه تجارت الکترونیک به این روش درس بده ، واقعا برای من قابل درک نبود چرا اینقدر دانشجوها ساده هستند .... میرزا بنویس !! استاد معلم دیکته دوران ابتدایی ... بعد انتظار هم این هست که فارق التحصیل های این دانشگاه در رشته امنیت اطلاعات امنیت سازمان ها رو برقرار کنند !!
روش 6 : استاد وقت گذرون ...
یه چیزی رو هیچوقت فراموش نکنید ، این اصلا مهم نیست که موسسه آموزشی به فکر دانشجوها باشد یا نباشد ، این اصلا مهم نیست که شما چیزی در کلاس یاد می گیرید یا نمی گیرید ، مهمترین فاکتور موفقیت یک دوره آموزشی و یک کلاس فنی این است که در زمان نظرسنجی شما نمره خوبی به استاد مورد نظر بدهید.
اگر این نمره خوب باشد پس دوره عالی بوده است و اگر این نظرسنجی بد باشد شما آخر مباحث فنی را هم که در کلاس دوره کرده باشید کلاس بی کیفیت بوده است . برخی از مدرسین از این موضوع سوء استفاده می کنند ، یعنی به جای اینکه درست درس بدهند مثلا ده دقیقه درس می دهند و بعد یک موضوع پیدا می کنند در خصوص سیاست های کلان اقتصادی دولت و دابسمش های معروف و جدید سرهنگ علیفر و جک و دست و جیغ و هورا وقت کلاس را هدر می دهند تا به پایان دوره نزدیک شویم .
با دانشجویان فاز رفاقت زیاد برقرار می کنند تا در زمان نظرسنجی همه برایشان بهترین عدد را وارد کنند در حالیکه دانشجو نمی داند چه کلاهی سرش رفته است و وقتی وارد دنیای واقعی بازار کار بشود چه واقعیت هایی را قرار است ببینید که دیگر با جک و دست و جیغ و هورااا نمی تواند آنها را دور بزند.
حواستان باشد شوخی ، طنز و صدای بلند و خنده جزوی از کلاس آموزشی است و یک باید است اما باید حد و اندازه داشته باشد ، نباید زیاد زمان کلاس را بگیرد ، نباید باعث شود شما از اصل کلاس غافل شوید. مراقب این ترفند ها نیز باشید.
خوب این انواع مدرسینی بود که به ذهن من رسید ، شاید شما هم روشهای تقلب دیگری از مدرسین را بدانید که بد نیست در اختیار سایر عزیزان قرار بدهید تا آنها هم در شناخت اساتید با کیفیت دقت کنند ، هدف من از نوشتن این مطلب فقط و فقط روشن سازی و کمک در جهت بهبود سطح آموزشی در همه جای ایران عزیز است .
اگر به عزیزی حرفهای ما برخورده است باید به نوع تفکر و شیوه آموزشی خودش شک کند نه نوشته های ما ، تدریس و آموزش یک امر مقدس است نه اینکه بنده کار خودم را مقدس بدانم ، من هم مثل دیگران یک معلم هستم اما معلمی شغل انبیاء است ، شما به عنوان یک مدرس وقتی وارد یک کلاس می شوید اگر درست دانش را منتقل نکنید حق الناس بر گردن دارید .
حق الناس را حتی اگر در کربلا هم شهید شوید خدا نمی بخشد ، مدرس عزیز اگر این متن را مطالعه کردید بدانید که مدیون جامعه هستید اگر در کارتان کوتاهی کنید ، شما در حال ساختن آینده سازان کشور هستید وجدان داشته باشید و نان حلال به منزل ببرید. یا علی ...